Ngôi hào, tượng hào trong Bốc Dịch

Ngôi hào, tượng hào trong Bốc Dịch bao gồm 7 loại: thượng hạ, trong ngoài, xa gần, trên dưới, trước sau, âm dương, cương nhu. Ngôi hào cung cấp hầu hết các thông tin cần dự đoán của một quẻ Dịch. Tùy từng tình hình mà xác định là trên dưới hay trong ngoài… mà luận việc.

Một quẻ Dịch bao gồm 2 quẻ thượng hạ, viễn cận… ghép mà thành. Tất cả có sáu hào. Tuy nhiên, do tính chất âm dương nên sáu hào chia ra thành ba cặp gọi là tam tài. Gồm có: Thiên – Nhân – Địa; Thượng – Trung – Hạ.

Ngôi hào

Ngôi hào: Tam tài

  • Thiên – Nhân – Địa: tứ là hào 5 – 6 là Thiên. Hào 3 – 4 là Nhân. Hào 1 – 2 là Địa.
  • Thượng – Trung – Hạ: Hào thượng quả quẻ trên và quẻ dưới là thượng. Hào trung của 2 quẻ thượng hạ là Trung. Hào hạ của cả 2 quẻ là Hạ.
  • Tôn quý: Hào 5 của mỗi quẻ là Tôn quý. Hào Dương là hào năm, tất là Dương tôn. Hào Âm ở hào năm là Âm tôn.
  • Sang – Hèn: Hào năm là ngôi tôn. Hào 2 là ngôi hèn.
  • Dương – Âm: Một quẻ Dịch gồm 6 hào. Hào lẻ là Dương, hào chẵn là Âm.
  • Đồng ngôi: Tức là các vị trí 1 2 3 của hào ở quẻ thượng và hạ là đồng ngôi. VD như hào 1 quẻ thượng và hào 1 quẻ hạ là đồng.
  • Âm dương được và không được ngôi: Tức là các hào âm dương phải ở đúng vị trí âm dương trong quẻ thì là được ngôi. Ngược lại là thất ngôi.

Ngôi hào: Cương nhu

  • Cương nhu tranh thắng: Trong 1 quẻ Dịch gồm có 6 hào, 5 hào dưới là cương dương, hào thượng là âm nhu. Đó là Cương chế Nhu. 5 hào dưới là Âm nhu, hào thượng là cương Dương. Đó là Nhu chế Cương. VD: Trạch Thiên Quải là Cương chế Nhu; Sơn Địa Bác (Bóc) là Nhu chế Cương.
  • Nhu phục Cương: Hào Âm ở dưới hào Dương là Âm phục tùng dương, Nhu phục Cương.
  • Nhu vượt Cương: Hào Âm ở vị trí trên hào Dương là Nhu vượt Cương.
  • Cương Nhu tương ứng: Trong quẻ Dịch 6 hào, có 5 hào Âm, 1 hà Dương. Hào Dương ở giữa 5 hào Âm, Âm theo Dương đó là thuận lý. 5 hà Dương, 1 hào Âm. Hào Âm ở giữa 5 hào Dương, đó là nghịch lý. VD: Quẻ Thủy Địa Tỷ là thuận lý; quẻ Phong Thiên Tiểu Súc là nghịch lý.
  • Tương ứng: Hào sơ, 2, 3 tương ứng với hào 4, 5, thượng.

Cát hung

Tuy là hào 2 ứng hào 4 đều là tương ứng, số âm nhu, đồng công nhưng khác ngôi. Như vậy hào 2 cát, hào 4 hung. Hào 3, hào 5 thì hào 5 tôn quý, hào 3 hèn bỉ.

Trả lời